Umowy cywilnoprawne i JDG wliczane do stażu pracy?

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiedziała prace nad zmianami dotyczącymi wliczania do stażu pracy czasu przepracowanego na umowie cywilnoprawnej lub jednoosobowej działalności gospodarczej. Co oznacza przedefiniowanie stażu pracy dla pracodawców?

Staż pracy po nowemu – jakie skutki dla pracodawców?

Przedstawiony przez resort pracy pomysł wliczania do stażu okresów pracy na zleceniu i działalności jednoosobowej ma skutkować przygotowaniem projektu zmian. Taka zmiana będzie jednak wymagała konsultacji i opracowania nowych rozwiązań. Choć obecnie jest problem z wliczaniem czasu przepracowanego na umowie cywilnoprawnej lub JDG, wprowadzenie nowych zasad może oznaczać m.in. wzrost obciążeń dla pracodawców.

Przypomnijmy, że obecnie praca na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia) oraz jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest wliczana do stażu pracy, czyli nie stanowi okresu zatrudnienia w rozumieniu przepisów prawa pracy. Należy przy tym rozróżnić staż pracy i staż ubezpieczeniowy, uprawniający np. do świadczeń emerytalnych. W kontekście emerytalnym bowiem zarówno osoby zatrudnione na podstawie umów o pracę, jak i te pracujące na umowie cywilnoprawnej lub prowadzące jednoosobowa działalność nabywają świadczenia emerytalne. Wyjątek stanowią osoby wykonujące pracę na podstawie umów o dzieło.

Wliczanie do stażu pracy czasu przepracowanego na umowie cywilnoprawnej lub jednoosobowej działalności gospodarczej oznaczać będzie nabywanie uprawnień pracowniczych takich jak, m.in.:

• uprawnienia urlopowe,
• dodatek za wysługę lat
• uprawnienie do nagrody jubileuszowej.

Dla pracodawców powyższe rozwiązanie przyniesie wzrost obciążeń finansowych związanych z nabyciem przez osoby wykonujące prace na podstawie umów cywilnoprawnych i JDG uprawnień dostępnych obecnie dla osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę.

JDG i umowy cywilnoprawne – statystyka

Według danych statystycznych w 2023 r. do rejestru CEIDG wpłynęło 302 tys. wniosków o założenie JDG oraz 177,5 tys. wniosków o wznowienie jednoosobowej działalności gospodarczej. Choć nowych działalności było o 2,7% mniej niż w 2022 r., to wznowień JDG było o 3% więcej niż rok wcześniej. Najwięcej jednoosobowych działalności – 30,3 tys. – założono w województwie mazowieckim, na drugim miejscu uplasowało się małopolskie z wynikiem 17,2 tys. nowych JDG.

Jeśli natomiast chodzi o dane dotyczące umów cywilnoprawnych, według Głównego Urzędu Statystycznego, na dzień 31 marca 2023 r. pracę na podstawie umów zleceń i umów pokrewnych wykonywało w Polsce ponad 2,26 mln osób. Wśród zleceniobiorców nieco większy był udział kobiet niż mężczyzn – 51,3%. Ponadto, umowy zlecenie najczęściej wykorzystywane były głównie w sektorze prywatnym, w który skupiał 89,6% ogółu zleceniobiorców.

Z kolei w 2023 r. przekazano do ZUS 1,2 mln formularzy RUD, na których zgłoszono 1,6 mln umów o dzieło. Najczęściej zgłaszane były umowy o dzieło zawierane z mężczyznami – stanowili oni 52,21 proc. wykonawców. Ponadto, co czwarty wykonawca umowy o dzieło stanowiła osoba w wieku 30-39 lat, a umowy o dzieło w 2023 r. najczęściej zawierano na okres na jednego lub ośmiu dni.

Prawo pracy – sprawdź, jak możemy pomóc!