Praca podczas upałów – obowiązki pracodawcy, prawa pracownika

Praca podczas upałów może okazać się nie tylko trudna i uciążliwa, ale czasem również niebezpieczna dla zdrowia. Jak w takim czasie pracodawca może zadbać o komfort pracowników i jakie ma obowiązki w tym zakresie? 

Praca podczas upałów w świetle obowiązujących przepisów

Dotkliwe upały coraz częściej dokuczają pracownikom i to nie tylko tym pracującym na zewnątrz. W Polsce obowiązki pracodawcy dotyczące zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, także w wysokich i niskich temperaturach, reguluje:

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z 26 września 1997 r. (Dz.U. 2003 Nr 169, poz. 1650),
• Kodeks pracy – ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023, poz. 641).

Co ciekawe, w przepisach nie wskazano maksymalnej temperatury powietrza w jakiej pracownik może wykonywać pracę. Określona została natomiast dolna granica. Minimalna temperatura w jakiej można świadczyć pracę wynosi:

• 14°C w pomieszczeniach pracy, chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają,
• 18°C w pomieszczeniach, gdzie wykonywana jest lekka praca fizyczna i pomieszczeniach biurowych.

Inaczej ma się sprawa w przypadku zatrudniania pracowników młodocianych. Zgodnie bowiem z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. 2004 nr 200 poz. 2047), pracownik młodociany nie może pracować w pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30°C przy wilgotności względnej powietrza powyżej 65%.

Praca w upale – obowiązki pracodawcy

Obowiązujące przepisy nie określają maksymalnej temperatury w jakiej można świadczyć pracę, co nie oznacza jednak, że w czasie upałów pracodawcy nie mają obowiązków związanych z zapewnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w wysokich temperaturach.

Zgodnie z przepisami, pracodawcy w czasie upałów powinni, m.in.:

• zapewnić łatwo dostępne pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku dla tych pracowników, którzy świadczą pracę w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi stale przekracza 30°C,
• zapewnić napoje pracownikom:
• pracującym w pomieszczeniu w temperaturze spowodowanej warunkami atmosferycznymi przekraczającej 28ºC,
• przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10ºC lub powyżej 25ºC (napoje muszą być wzbogacone o sole mineralne i witaminy),
• w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego powyżej 25ºC,
• przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet,
• zapewnić posiłki pracownikom wykonującym prace fizyczne wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C lub powyżej 25°C i powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i powyżej 1000 kcal u kobiet.

Nieprzestrzeganie przez pracodawcę przepisów dotyczących zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1000 do 30 000 zł.

Praca podczas upałów – możliwe inne działania pracodawcy

W myśl obowiązujących przepisów na pracodawcy spoczywa obowiązek organizowania pracy w taki sposób, aby zmniejszać jej uciążliwość. W czasie upałów pracodawcy mają możliwość podjęcia działań, które mogą bezpośrednio poprawić komfort i efektywność pracy w wysokich temperaturach, np.:

• w przypadku pracy na zewnątrz zadbać o odpowiedni ubiór, w tym o nakrycia głowy i przewiewne ubrania zapewniające ochronę przed promieniowaniem UV,
• przesunąć, jeśli to możliwe, wykonywanie prac na zewnątrz oraz w miejscach o dużym nasłonecznieniu na chłodniejsze pory dnia,
• jeśli to możliwe skrócić czas pracy w dni szczególnie upalne,
• wprowadzić dodatkowe przerwy w pracy,
• zapewnić klimatyzację lub wentylatory.

Prawo pracy – sprawdź, jak możemy pomóc: