15.05.2024 Prawo pracy

Pełny ZUS od umów zleceń. Rząd chce zreformować rynek pracy


Nadchodzi reforma rynku pracy oznaczająca niższą wypłatę netto dla pracowników pracujących na podstawie umów zlecenia i wyższe koszty dla zatrudniających ich pracodawców. Rząd planuje wdrożenie jednego z kamieni milowych z KPO – pełne oskładkowanie wszystkich umów zlecenia od 2025 r.

Nadchodząca reforma rynku pracy ma na celu zmniejszenie jego segmentacji, a także zwiększenie ochrony socjalnej osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych. Kluczowym elementem planowanych zmian jest realizacja jednego z punktów Krajowego Programu Odbudowy (KPO) polegającego na objęciu składkami na ubezpieczenie społeczne wszystkich umów cywilnoprawnych, z wyłączeniem umów zlecenia zawieranych z uczniami szkół średnich i studentami do ukończenia 26. roku życia.

Obecnie nie jest znany ostateczny kształt reformy, nie wiadomo więc także, czy umowy o dzieło także zostaną oskładkowane. Czytaj także: Umowy cywilnoprawne i JDG wliczane do stażu pracy?

Skutki i cele planowanej reformy rynku pracy

Decyzja rządu o pełnym oskładkowaniu wszystkich umów zleceń od 2025 r. budzi wiele obaw i kontrowersji, zarówno w środowisku zleceniobiorców, jak i zleceniodawców.

Projektowane zmiany mają przede wszystkim:

  • Zapewnić osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych dostęp do świadczeń pracowniczych takich jak ubezpieczenie chorobowe, macierzyńskie, emerytalne oraz rentowe;
  • Zagwarantować osobom pracującym na podstawie umów cywilnoprawnych minimalne standardy wynagrodzenia i ochrony prawnej, takie jakie przysługują pracownikom zatrudnionym na podstawie umów o pracę;
  • Zapewnić dodatkowe środki na finansowanie świadczeń socjalnych dla ZUS.

Proponowana przez rząd reforma ma ponadto przyczynić się do ograniczenia szarej strefy. Mimo to budzi ona wiele obaw wśród pracodawców, którzy zawracają uwagę, że taka zmiana może:

  • Obniżyć konkurencyjność polskich firm;
  • Podwyższyć koszt współpracy z osobami pracującymi na podstawie umów zleceń;
  • Zmniejszyć podaż pracy;
  • Zwiększyć ilość umów nierejestrowanych;
  • Pogorszyć sytuację osób dorabiających;
  • Generować dodatkowe koszty dla firm.

Na negatywne aspekty wprowadzenia omawianej reformy wskazuje m.in. Konfederacja Lewiatan.

Umowa zlecenie – obecne zasady oskładkowania

Umowa zlecenie jest uregulowana w Kodeksie cywilnym. Taka forma zatrudniania oferuje większą elastyczność niż umowa o pracę i w określonych przypadkach podlega zgłoszeniu do ZUS.

Na umowie zlecenia obowiązuje minimalna stawka godzinowa, która w 2024 r. wynosi:

  • W okresie od stycznia do czerwca – 27,70 PLN,
  • W okresie od lipca do grudnia – 28,10 PLN.

Obowiązkowe ubezpieczenia i składki ZUS od umowy zlecenia kształtują się następująco:

  • Osoby, dla których umowa zlecenie jest jedynym tytułem do ubezpieczeń automatycznie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest natomiast dla tych osób dobrowolne (okres ubezpieczenia rozpoczyna się w dniu wskazanym w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania i trwa do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia),
  • Osoby, które otrzymują wynagrodzenie z kilku umów zleceń z różnymi zleceniodawcami muszą opłacać składki ZUS od sumy wynagrodzeń z tych umów. Dzieje się tak, ponieważ składki te są obowiązkowe dla wszystkich umów, dopóki łączna kwota przychodu z nich w danym miesiącu nie przekroczy minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przy czym po przekroczeniu tej kwoty, z każdej kolejnej umowy zlecenia odprowadzana jest wyłącznie składka zdrowotna,
  • Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą podlegają obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak w przypadku umowy o pracę. Do wyliczenia składek ZUS brane są wówczas pod uwagę łącznie wynagrodzenia z obu źródeł.

Umowa zlecenie – dane statystyczne

Omawiając istotę zatrudniania na podstawie umów zleceń, warto zadać sobie pytanie jaka liczba osób wykonuje pracę na jej podstawie. Jak wynika z danych GUS w ostatnim dniu czerwca 2023 r. pracę na podstawie umów zlecenia i pokrewnych wykonywało w Polsce 2332,5 tys. osób.

9 na 10 osób wykonujących umowy zlecenia i pokrewne było związanych z sektorem prywatnym, a najwięcej osób wykonujących pracę na podstawie umów zlecenia i pokrewnych mieszkało w regionie warszawskim stołecznym oraz w regionie śląskim – odpowiednio 287,5 tys. i 278,3 tys. osób.

Co ciekawe, udział kobiet w przypadku liczby zawieranych umów zleceń jest dość znaczny, odnotowano przewagę liczby kobiet nad liczbą mężczyzn wśród zleceniobiorców w wieku od 36 do 65 lat. Przykładowo w sekcji – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna – udział kobiet w ogólnej liczbie zleceniobiorców wyniósł aż 83,2%.

Czytaj także: Umowy cywilnoprawne i JDG wliczane do stażu pracy?

Outsourcing płac – sprawdź, jak możemy pomóc!
Dowiedz się więcej o naszych usługach: Outsourcing płac


Poznaj nasze usługi

Chcesz być na bieżąco?
Subskrybuj nasz newsletter!

Pełna treść zgody

Contract Administration Sp. z o. o.

ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa
Polska

+48 22 295 32 00
contact@ca-staff.eu

NIP: 526-001-29-88, KRS: 0000028831,
REGON: 012548510. Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy

Mapa